Hiện tượng “NHỚT BẠT và BỌT không tan” trong ao tôm, nguyên nhân và cách khắc phục

1. Bọt không tan (váng bọt) trong ao tôm

Trong ao nuôi chạy quạt hay oxy đáy là điều kiện hình thành màng bọt trên mặt ao nuôi. Trong điều kiện nước sạch, không nhớt, không có vật chất lơ lửng, màng bọt sẽ nhanh chóng tan đi.

Hình 1.1. Nước ao sạch màng bọt tan vở sau guồng quạt

Trường hợp màng bọt lâu tan, tạo thành vệt dài sau guồng quạt hoặc tập trung ở góc ao tạo thành váng bọt là nước có độ nhớt, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của tôm, có thể gây bệnh và gây chết tôm.

Hình 1.2. Nước ao ô nhiễm, màng bọt kéo dài, hình thành váng bọt cuối ao

Hình 1.3. Tác hại váng bọt đối với tôm nuôi

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng váng bọt trong ao nuôi tôm:

1.1 Tảo chết

Hình 1.4. Tảo sắp tàn và chết tạo váng bọt đối với ao nuôi

Khi môi trường ao tích tụ nhiều chất cặn bã hữu cơ, mất cân bằng dinh dưỡng Nitơ và phospho, nhóm tảo độc như tảo lam, tảo mắt, tảo giáp sẽ phát triển mạnh, tảo nở hoa, sinh ra nhiều chất độc làm tăng độ nhớt nước ao, tạo váng bọt khó tan.

Biện pháp xử lý: Kiểm tra pH ao nuôi ngày 2 lần vào sáng và chiều, duy trì hàm lượng N/P trong nước ao ở mức phù hợp. Sử dụng HP 10 (gen 5) để giảm tảo độc và kết hợp bổ sung men vi sinh BZT, VS01 định kỳ, cần thay nước 30% mỗi lần

1.2 Khí độc

Hình 1.5. Sự phân hủy yếm khí các chất thải hữu cơ tích tụ hình thành khí độc và váng bọt

Trong quá trình phân hủy yếm khí lớp bùn bã hữu cơ từ đáy ao nuôi đã làm sản sinh các khí độc như H2S, NH3, NO2… Các khí sản sinh sẽ kết hợp lượng oxy hòa tan trong nước để chuyển hóa thành dạng ít độc hơn và sẽ nhanh chóng phóng thích khỏi môi trường tạo thành váng bọt.

Biện pháp xử lý: Thay nước, quản lý thức ăn tránh dư thừa, xi phong các chất ô nhiễm trong ao nuôi thường xuyên, kết hợp bổ sung men vi sinh BZT, VS01 hay ZP-US vào ao nuôi. Đồng thời bổ sung thêm mật rỉ đường để môi trường có tỉ lệ C/N phù hợp cho sự phát triển của vi sinh vật.

Hình 1.6. Sử dụng vi sinh để phòng ngừa và xử lý váng bọt hiệu quả

Kết hợp APAC NEW và Hi-Yucca giúp hấp thu khí độc. Tăng cường chạy quạt, sục khí đáy để tăng oxy hòa tan và tạo điều kiện để phóng thích nhanh khí độc khỏi môi trường nước ao nuôi, mặc khác nên tiến hành xi-phông đáy ao định kỳ và thường xuyên.

1.3 Sự tăng trưởng của vi sinh vật dạng sợi

Khi nước ao mất cân bằng N và P sẽ thúc đẩy sự phát triển của vi sinh vật dạng sợi như  Microthrix parvicella, Nocardioforms. Đây là các vi sinh vật có khả năng sản sinh ra các hợp chất kỵ nước kết nối các bọt khí tạo váng bọt, đồng thời khi chết đi, nhóm vi sinh vật dạng sợi còn phóng thích các chất bề mặt sinh học làm nước tăng độ nhớt, quá trình tạo váng bọt càng gia tăng.

Biện pháp xử lý: Cần xi-phông đáy ao và thay nước 30%, kết hợp bổ sung men vi sinh xử lý nước BZT, VS01 và men tiêu hóa Zyme Thaid trộn cho tôm ăn.

1.4 Tác động của thuốc xử lý nước

Các chất hoạt động bề mặt trong thuốc diệt khuẩn như Iodin, BKC, Virkon, Glutaraldehyde… sẽ làm tăng độ nhớt của nước, là nguyên nhân tạo bọt khi chạy quạt nước và sục khí trong ao nuôi.

Biện pháp xử lý: Sự hiện diện của bọt trong ao nuôi do chất hoạt động bề mặt trong sản phẩm sẽ nhanh chóng tan đi, không hình thành váng bọt trong ao nuôi nên không cần xử lý.

1.5 Chất rắn lơ lửng

Bổ sung Carbohydrate cho ao nuôi quá mức cần thiết, dùng vôi kém chất lượng để tăng độ kiềm nước ao, mức nước ao thấp, đất sét ven bờ bị rửa trôi vào ao sau mưa, thức ăn dư thừa, nuôi mật độ cao… làm tăng độ đục, độ nhớt của nước, dẫn đến tạo váng bọt.

Biện pháp xử lý: Ao có váng bọt do nhiều chất rắn lơ lửng nếu ít hoặc không có mùi hôi, chỉ cần thay 30% nước và kết hợp sử dụng HP10 (gen 3)+ ZAM cho ao một lần đến khi nước sạch ổn định trở lại. Che phủ bờ bằng bạt nilon để tránh đất rửa trôi, kiểm soát thức ăn thừa, xi-phông đáy ao, bổ sung men vi sinh xử lý nước thường xuyên.

2. Nhớt bạt trong ao nuôi tôm

Nguyên nhân gây ra nhớt đáy và mé ao

- Ô nhiễm hữu cơ, mùn đáy nhiều, thức ăn dư thừa lắng xuống đáy.

- Nước ao nuôi quá trong, ánh sáng xuyên tới đáy làm cho nhớt đáy phát triển.

- Ao nuôi nhiễm phèn, kim loại nặng lắng tụ làm xuất hiện nhớt đáy.

- Đối với ao bạt sự sụp floc (hạt floc chết), kết hợp vi khuẩn yếm khí hình thành nhớt bạt.

Hình 1.7. Chà rửa nhớt bạt theo mé ao khi hạt floc chết

Tác hại của nhớt bám trong ao nuôi tôm
Là nơi cư trú của mầm bệnh như vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật. Cạnh tranh dinh dưỡng hạn chế sự phát triển của tảo, khi thức ăn bị lẫn trong nhớt làm giảm khả năng bắt mồi của tôm và xác rong nhớt phân hủy sinh ra các khí độc. Nhớt đáy ao là tác nhân gây các bệnh về đường ruột và gan cho tôm.

Hình 1.8. Nhớt bạt theo mé ao khi hạt floc chết ảnh hưởng bệnh về gan ruột

Cách phòng ngừa xử lý hết nhớt bạt

- Duy trì mực nước thích hợp ≥ 1,3m sao cho ánh sáng không xuyên được tới đáy. - Đánh vi sinh xử lý nước trước khi thả tôm, lau chìu sạch nhớt khi giống mới thả hoặc gây màu nước bằng AEC-coperfloc để tạo màu giả trước khi thả tôm, tránh ao có tảo, đến khi thả tôm cho ăn thì sẽ tạo màu ổn định, hạn chế sụp floc gây nhớt bạt.

- Quản lý thức ăn chặt chẽ, giảm thức ăn dư thừa là nguồn dinh dưỡng cho rong nhớt phát triển.

- Định kì xử lý nước bằng vi sinh Vs 01 để ổn định môi trường, sạch nước, đáy ao.

- Kết hợp APAC NEW và Hi-Yucca giúp hấp thu khí độc. Tăng cường chạy quạt, sục khí đáy để tăng oxy hòa tan và tạo điều kiện để phóng thích nhanh khí độc khỏi môi trường nước ao nuôi, đồng thời nên tiến hành xi-phông đáy ao định kỳ và thường xuyên.

Hình 1.9. Bộ sản phẩm bằng vi sinh của cty AEC xử lý nhớt bạt hiệu quả

Công ty CPTMDV Đầu tư Âu Mỹ (AEC) bảo lưu QTG.